ALBANA LIKA Metropol
Kuvendi ka depozituar nė Presidencė ligjin e miratuar nė datėn 23 prill. Pritet vendimi. Neni 177 i Kushtetutės detyron Kreun e Shtetit tė firmosė ndryshimet kushtetuese.
Presidenti i Republikės, Bamir Topi, ka ende edhe 11 ditė afat pėr tė firmosur dekretin e pranimit tė paketės me ndryshimet kushtetuese tė miratuara nga Kuvendi i Shqipėrisė. Nė rastin e shfrytėzimit tė afatit maksimal nga Kreu i Shtetit tė kėtij afati, Lėvizja Socialiste pėr Integrim duhet tė plotėsojė ndėrkohė numrin kushtetues prej 28 firmash qė i duhet pėr tė zhvilluar referendum kushtetues.
Dekreti
Neni 177 i Kushtetutės pika 6, detyron Presidentin e Republikės, tė firmosė ndryshimet kushtetuese tė miratuara nga Kuvendi. Sipas kėtij neni, Presidenti i Republikės nuk ka tė drejtė ta kthejė pėr rishqyrtim ligjin e miratuar nga Kuvendi pėr rishikimin e Kushtetutės. Ndėrkohė, Kreu i Shtetit, po sipas Kushtetutės, nenit 84, shpall ligjin e miratuar brenda 20 ditėve nga paraqitja e tij. Amendamentet e Kushtetutės janė miratuar nga Kuvendi i Shqipėrisė nė seancėn parlamentare tė 21 prillit dhe kanė mbėrritur nė tryezėn e Presidentit dy ditė mė pas. Sipas njė llogaritjeje tė thjeshtė matematikore, Presidenti duhet tė firmosė dekretin e pranimit deri mė 12 tė muajit maj. Edhe nėse Presidenti Topi nuk e ushtron kėtė tė drejtė, ligji quhet i shpallur. Derisa tė mbėrrijmė tek kjo datė, dhe nėse Kreu i Shtetit do shfrytėzojė tė gjithė hapėsirėn qė i jep Kushtetuta, atėherė Ilir Meta ka nė dispozicion minimalisht edhe 10 ditė pėr tė bindur edhe 6 deputetė tė tjerė, pėr realizimin e referendumit. Nė nenin 177, pika 5 pėrcakton se amendamenti kushtetues i miratuar i nėnshtrohet referendumit, kur kėtė e kėrkon njė e pesta e tė gjithė anėtarėve tė Kuvendit. Aktualisht, LSI-ja nė nismėn e shpallur tė saj ėshtė mbėshtetur nga 22 deputetė, mes tė cilėve edhe socialistė.
Ndryshimet
Paketa e plotė me ndryshimet kushtetuese u mbėshtet nga 115 vota pro, 17 kundėr dhe 3 abstenime. Partitė e vogla, kryesisht tė opozitės, kundėrshtuan ashpėr ndryshimet tė propozuara nga PD-ja dhe tė mbėshtetura edhe nga PS-ja, duke i cilėsuar puē institucional. Kreu i LSI-sė, Ilir Meta, dhe ai i PSD-sė, Skėnder Gjinushi, vlerėsuan se ndryshimet godasin nė thelb Kushtetutėn, parlamentarizmin nė vend dhe pluralizmin. Ndėrsa nga mazhoranca, republikanėt dhe PBDNJ-ja, apo deputeti Ngjela, kundėrshtuan gjithashtu draftin PD-PS. Sipas ndryshimeve, Presidenti i Republikės sė Shqipėrisė do tė zgjidhet edhe me 71 vota, ndėrsa sistemi zgjedhor qė do aplikohet nė zgjedhjet e 2009-s do tė jetė ai proporcional rajonal me lista tė mbyllura. Nė amendamentet pėr Kryeministrin, ky i fundit ka tė drejtė t?i paraqesė Kuvendit mocion besimi ndaj qeverisė. Nė rast se mocioni i besimit votohet nga mė pak se gjysma e tė gjithė anėtarėve tė Kuvendit, Kryeministri, brenda 48 orėve nga votimi, i kėrkon Presidentit shpėrndarjen e Kuvendit. Ndėrsa Prokurori i Pėrgjithshėm emėrohet nga Presidenti me pėlqimin e Kuvendit, pėr njė mandat 5-vjeēar, me tė drejtė riemėrimi. Kuvendi shmangu nga votimi propozimin e 28 deputetėve mbėshtetės tė zgjedhjes sė Presidentit tė Republikės nga populli, propozim ky i cili ndau nė dy pjesė deputetėt e mazhorancės qeverisėse.
Brenda javės LSI do plotėsojė firmat
Lėvizja Socialiste pėr integrim, menjėherė pas nismės sė startuar prej saj pėr mbledhjen e firmave pėr zhvillimin e njė referendumi mbi amendamentet kushtetuese, ka arritur tė mbledhė vetėm 22 prej tyre. Sipas pėrcaktimeve kushtetuese, asaj i duhen edhe 6 firma pėr tė plotėsuar nė total numrin e mjaftueshėm tė firmave qė i duhet pėr tė startuar procedurat e referendumit. Pėrveē deputetėve tė partive tė vogla tė opozitės, listės sė firmėtarėve i janė bashkėngjitur edhe 4 firma tė PS-sė, aktualisht deputetė tė pavarur.
Reforma zgjedhore
Kuvendi pėrbėhet nga 140 deputetė tė zgjedhur me sistem proporcional me zona shumemėrore, tė cilat pėrputhen me ndarjen administrative tė njė prej niveleve tė organizimit administrativo-territorial.
Kuvendi zgjidhet ēdo 4 vjet. Mandati i Kuvendit nis me mbledhjen e parė tė tij pas zgjedhjeve dhe pėrfundon nė tė njėjtėn datė tė tė njėjtit muaj tė vitit tė katėrt nga data e mbledhjes sė parė. Kuvendi qėndron nė detyrė deri nė mbledhjen e parė tė Kuvendit tė zgjedhur.
Zgjedhjet pėr Kuvendin e ri, zhvillohen nė periudhėn zgjedhore mė tė afėrt qė i paraprin datės sė pėrfundimit tė mandatit tė Kuvendit. Periudhat zgjedhore pėrcaktohen nė ligjin pėr zgjedhjet.
Kandidatėt pėr deputetė paraqiten nė nivel zone zgjedhore nga partitė politike, koalicionet zgjedhore, si dhe nga zgjedhėsit. Renditja e tyre nė listat shumemėrore nuk mund tė ndryshohet pas paraqitjes sė listės nė komisionin zgjedhor pėrkatės.
|