Me vonove per Seminar deli! Djal i mir para se me repliku lexo me kujdes e perpiqu mem kuptu cka kam shkru se i kursen vehtes e mua kohe.
Askush nuk implikoi at sinonim!! Mos luj me fjal kot se asht marre me marr si sinonim autencitetin me barokizmin. Nejse un po te sjelli disa percaktime, perkufizime te nevojshme se me sa vej re je i pa informum ne ket fush. Autencitet nenkupton thjesht 'te verteten" "origjinalitet" -"autentike"! Per tu emertu Krijimtari cdo veper artistike ne radhe te pare duhet te jete autentike ne vetvete. Ajo duhet te shprehi vetveten e autorit ne menyren ma 'te vertete te mujtun" te pa kompromentume nga absolutisht asgja! Zakonisht autoret orientohen drejt materialeve raw simbolike egzistente (si psh, folklori, kultura tradicionale, historia, 'natyra' etj etj) per krijimtarine e tyre artistike. Pastaj organizimi i atij e tjeter materiali, strukturimi i 'narration', kompozimi, perdorimi i stilit e teknikave te vecanta, magnitude e tonit etj etj etj etj (jan shum elemente e skam koh me i permend tan) nepermjet konvencioneve te associme ma zhanrra te caktum e klasifikojne vepren ne kategorit (zhanrrave) qe njohim. Gjithsesi ka zhanrra, sub'zhanrra (si psh epike vs lirike ne poezi) e hibride -zhanrra dhe shpejgimi i tyne nuk mund te reduktohet pothuajse as ne nje liber e lene ma te shpjegohet ne ket pak hapsin virtuale e kohe qe kam.
Kurse Barokziem si e kam shpjegu , asht levizje, frym intelelktuale e artiste qe lindi gjate shekullit te XVII ne Itali menjher mas Koncilit te Vatikanit, i cili pat kerku qe format ndryshme te artit, perfshi muziken, pikturen, letersine etj, te shprehnin ma shum ane shpirtnore-religjoze, virtyte, e ndjenje! Qart deri ketu? (Influenca e Barokizmit nuk u limitu thjesht tek arti por pati shtrirje te admirushme ne shum fusha tjera, shpejgimi i se cilave asht pertej limitit tem kohor)
Tani, kjo levizje u perqafua ne France ne shekullin e XVII, u zhvillua me tej gjate mbreterise se Luvigjit te XIV, dhe lulezoi vecanarisht gjat shekullit te XVIII. Kjo periudh u shoqeria edhe me zhvillimin e 'Baletit" qe kishte fillu me lind gjat shekullit te XV ne Itali. Baleti erdhi tu u zhvillu e shkelqy ne Oborret Franceze, sic quheshin atehere, sidomos gjat kesaj periudhe te mretnimit te Luvigjit te XIV (drit i baft shpirti, shum po ja lujm eshtnat en ket dit). Masanej u perhap fillimisht en Danimark (Kjo asht arsyej pse Danimarka ka Tradite te Malle Baleti Klasik!) e ma vone ne vendet e tjera
Eshte pikerisht ma se shumti ky Barokizmi Francez te cilin Koreografi ne fjale kerkon te reflektoje ne pjesen e tij. Kjo veper eshte supozu te reflektoje realitetet multidimensionale dhe egzistencen e totalitetit shoqnor te epokes ne fjale. E perseris per te funit her kjo veper eshte krijuar te reflektoje pikerisht trended shpirtnore e materiale te Asaj Epoke. (Ne kete rast lidhjen mistike divine, fizike(erotike) e shpirtnore, ndjesore (ndjenje) mes mashkullit e femers ne at kontekst epokal e shoqnor. Dhe lllogjikisht shkon qe sa ma shum me theksu elementet Baroke aq ma autentike-e njesojte me Barokizmin duket. ok deri ktu? Ato qe citove nuk e kam degjuar ne asjne DVD apo marrinash qe permend ti por asht konkludim imi personal i arritun mas studimeve te mija individuale ne ket fush. (Un jam shum shum i apasionum mes arteve , shkencave te ndryshme e disiplinave te ndryshme te tyre, e politikes).
Tani ti thua qe per te reflektu keto trende duhet te jesh i epokes. Hmmm. Hej djalosh e din ti cka asht arti ne radh te par? E din ti qe arti asht infrastruktura e vetme (te jesh i bindur) nepermjet te se ciles njerzimi mund te vshtroje egzistencen reale te botes, jetes e cdo gjaje si e rrethon ne formen e saj NATYRORE, NE TE VERTETEN E PERJETSHME, pamvarsisht si quhet klasike apo Kontemporare. I lejon me veshtru kto egzistenca ne formen e zhveshun prej ideologjise se aktitektume en tru tone nga aparatet ideologjike e represive (Lexo Librat e Althuser per keto), qe na ban me filtru realitetin qe ekziton en form natyrore out there ne nje forme te caktume e jo ne nje tjeter. E din ti si e arrijn Artistat me e sfidu ideologjine e me pa Realitetin e cdo egzistene ne te VERTETEN E PERJETSHME? Jo nepermjet llogjikes as mendjes. Sepse mendja ka tendence me reduktu gjithcka ne kalkulator te saj racional. Artisti (qe e justifikon ket emer nobel) arrin me i pa format e realitetin ne EGZISTENCEN E TYRE NATYRORE- NE TE VERTETEN E PERJETSHME -ASHTU SI I KA KRIJUA ZOTI, VETEM nepermjet imagjinates e inspirimit. Insiprimi e imagjinata vallzojn prej do luginash te mistershme te SHPIRTIT te Njeriut, por gjithmon te pamujtuna me u akses nga mendja as syte e ballit. Kjo force vjen prej mrensis se shpirtit DIVIN-HYJNOR (qe na ka dhuru Zoti) te njeriut. E njeriu-artisti nuk asht kurriher profetik as per ardhjen as per largimin e saj. (A e ke vu re ( psh po pate fat me Dashurua) kur te vjen nji inspirim, nji emocion i fort cmendes prej shpirtit qe ta djeg trupin me gjakun ma te mir te zemres tane? E bahesh Krijus ose te bahet me fluturua?. Por nuk e cakton ti kohen qe vjen ky inspirim , nuk je i vetedijshem kur ka me ardh, nuk e din sa do zgjasi ky interval, e kur do iki,. Nuk e din sepse jan sinjale qe vijn prej Zotit nepermjet Shpirtit) Ajo forc pra asht forca e shpirtit. Forca Hyjnore, Forca e Zotit, asht NATYRA HYJNORE (sepse shpirti asht i zotit) en Njeriun Toksor. En tempullin in e trupit ton bujton shpirti i Zotit. E ckado forme artit a dijet etj qe vjen en egzistenc prej ktij burimi (shpirti) asht e bukur! Gjithkush qe asht njeri perjeton sinjale, inspirime emocione prej shpirtit. Por jo gjithkush mund ti shprehin. Nuk mund ta shprehin ashtu sic perjetohet kurr sepse shumica e njerzve jan kondicionu me perkthy frekuencat e Shpirtit ne calculative rationality te mendjes. Kurse artistat e talentum, rrisin e zhvillon infrastrukturen e IMAGJINATES me akses aty ku mendja e syt e ballit kurr nuk munen me shku.....! E shprehin cka shohin mer imagjinat ne fjal qe mendja e lexusit siperfaqsor me kuptua nuk munet, por e merthjen emocionlaisht, ja grabit trupin ja leviz krejt qenien e tij pa kuptua asgja. Pershemull, kujto nji knag en gjuh te huj fjalt e te ciles nuk i kupton por tingujt te merthjen emocionlaisht e fizikisht pa kuptua se si. Pershemull kujto nese ke lexu nojher nji proz a poezi qe mendja sta ka kuptu por cdo fjal ta ka elektrizu trupin prej emocioneve pa dit se si. Pershemull kujto nji fjal a fjali te thjesht te pa koplikume qe te ka shtang pa kuptu forcen e saj. Kujto nese nese noj vajz te ka dasht vertet e me dy fjale qe i kan dal prej shpirtit te saj (te dua) te ka shtang e te ka ba njerin ma te lumtun en bot pa e kuptua se si. Fjalt e gjithcka tjeter qe del prej shpirtit prekun en shpirt!!!! Fjalt nuk jan fjal. FJALT MUND TE JEN GJITHCKA POR KURRIHER FJAL JO!!!! (WORDS CAN BE EVERYTHING BUT WORDS). Kujto noj episod kur ke sodit vepren artistike te Zotit- panoramen piktorseke te prenimit te diellit mbi oqean, ose kujto admirimin e nji pikture aparently te thjesht, por qe te ka merthy emocionet e t'palevishem ta ka ba trupin per disa caste pa kuptua se si. Te ka evokua memorje e emocione pa kuptua se si. Gjitha kto kan noll keshtu sepse ckado qe del prej Shpirtit prek Shpirtin e stimulon imagjinaten! Nepermjet Shpirtit e Imagjinates mund te shkohet e jetohet edhe ne shekullin e XVII-XVIII lojtar!Ato nuk njohin kufi, rregull as kohe.
|